Khái niệm và đặc điểm tranh chấp trong lao động

1- Khái niệm tranh chấp lao động

Tranh chấp là một đặc điểm xã hội. Đối với quan hệ lao động, pháp luật lao động của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều quy định một định nghĩa chung cho các loại tranh chấp lao động hoặc định nghĩa cho từng loại tranh chấp lao động, để từ đó quy định các cơ chế giải quyết tranh chấp lao động. 

Tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động; tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.( Điều 179 – Bộ Luật Lao Động 2019)

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực lao động của Công ty Luật TNHH Everest

2- Đặc điểm của Tranh chấp lao động

- Tranh chấp lao động phát sinh tồn tại gắn liền với quan hệ lao động.
- Tranh chấp lao động không chỉ là những tranh chấp về quyền mà còn bao gồm cả những tranh chấp về lợi ích của các bên trong quan hệ lao động.
- Tính chất và mức độ của tranh chấp lao động luôn phụ thuộc vào quy mô và số lượng tham gia của một bên tranh chấp là Người lao động.

[a] Chủ thể

- Chủ thể của tranh chấp lao động là các chủ thể của quan hệ lao động bởi tranh chấp lao động chính là sự xung đột giữa các chủ thể trong quan hệ lao động.
- Dựa trên đặc điểm này, người ta thường phân loại tranh chấp lao động bao gồm tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể. Mỗi loại tranh chấp có tính chất và phạm vi ảnh hưởng khác nhau.
- Ngoài ra, có các chủ thể đặc biệt là các doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài có thời hạn theo hợp đồng, người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại...

[b] Nội dung

- Nội dung của tranh chấp lao động là bất đồng, xung đột về quyền, lợi ích của các chủ thể trong quan hệ lao động và phải diễn ra trong quá trình lao động.
+ Quyền và lợi ích của các chủ thể: quyền, nghĩa vụ của các bên trong quan hệ lao dộng và những vấn đề liên quan như đào tạo, bồi thường thiệt hại, Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế,vBảo hiểm thất nghiệp hay những lợi ích phát sinh...
+ Quá trình lao động được hiểu từ việc xác lập, duy trì, chấm dứt quan hệ lao động giữa các bên và tranh chấp lao động phải diễn ra trong quá trình này.

[c] Hình thức

- Điều kiện để trở thành tranh chấp lao động chính là sự biểu hiện ra bên ngoài của tranh chấp lao động.
- Hình thức biểu hiện là việc một trong các chủ thể hoặc cả hai chủ thể thể hiện thái độ của mình về vấn đề tranh chấp, có thể kèm yêu cầu phải giải quyết vấn đề đó.
- Pháp luật cũng không có bất cứ quy định nào hình thức biểu hiện của tranh chấp lao động.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư hợp đồng của Công ty Luật TNHH Everest

3- Phân loại tranh chấp lao động

[a] Căn cứ vào tính chất của nội dung tranh chấp

Tranh chấp lao động về quyền: Tranh chấp lao động về quyền là sự xung đột về các vấn đề đã được quy định trong các văn bản pháp luật hoặc đã được các bên thỏa thuận, cam kết trong hợp đồng lao , thỏa ước lao động tập thể  hoặc dưới các hình thức khác.

Tranh chấp lao động về lợi ích: Tranh chấp lao động về lợi ích là tranh chấp về những vấn đề chưa được quy định hoặc chưa được thỏa thuận, phát sinh ngoài quy định, ngoài những thoả thuận, cam kết đã và đang có giá trị.

[b] Căn cứ vào chủ thể tranh chấp

Tranh chấp lao động cá nhân được hiểu là tranh chấp lao động xảy ra giữa “cá nhân người lao động với người sử dụng lao động”

Tranh chấp lao động tập thể là tranh chấp xảy ra giữa “tập thể lao động với người sử dụng lao động” và cụ thể là giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

+ Tranh chấp lao động tập thể về quyền phát sinh trong rường hợp sau đây:

(i). Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của thỏa ước lao động tập thể, quy chế và thỏa thuận hợp pháp khác;
(ii). Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của pháp luật về lao động;
(iii). Khi người sử dụng lao động có hành vi phân biệt đối xử đối với người lao động, thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện người lao động vì lý do thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động; can thiệp, thao túng tổ chức đại diện người lao động; vi phạm nghĩa vụ về thương lượng thiện chí.

+ Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích bao gồm:
(i). Tranh chấp lao động phát sinh trong quá trình thương lượng tập thể;
(ii). Khi một bên từ chối thương lượng hoặc không tiến hành thương lượng trong thời hạn theo quy định của pháp luật.

[c] Căn cứ vào đối tượng tranh chấp

Tranh chấp về việc làm, tiền lương và thu nhập, điều kiện làm việc, bồi thường thiệt hại, bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, tranh chấp về thỏa ước lao động tập thể, tranh chấp về kỉ luật lao động, trách nhiệm vật chất...

Xem thêm: Dịch vụ luật sư hợp đồng của Công ty Luật TNHH Everest

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Khái niệm và đặc điểm tranh chấp trong lao động được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Khái niêmh và đặc điểm tranh chấp trong lao động có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê Luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.