Tổng quan về quyền đối với giống cây trồng

Cùng với quyền tác giả, quyền liên quan hay quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với giống cây trồng là một loại, một nhánh, ngành hay là một lĩnh vực của quyền sở hữu trí tuệ (SHTT). Và để hiểu rõ hơn về quyền giống cây trồng theo pháp luật SHTT, Luật Everest xin thông tin đến bạn đọc bài viết dưới đây.

Thế nào là quyền đối với giống cây trồng

Trong luật SHTT tại khoản 5 Điều 4 có định nghĩa về quyền đối với giống cây trồng là quyền của tổ chức, cá nhân đối với giống cây trồng mới do tổ chức, cá nhận chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển hoặc được hưởng quyền sở hữu.

Từ các khái niệm này có thể thấy đặc điểm của quyền SHTT nói chung. Cụ thể:

• Quyền đối với giống cây trồng là quền mang tính vô hình của tổ chức cá nhân hay của chủ thể được bảo hộ quyền đối với giống cây trồng
• Quyền đối với giống cây trồng gắn với giống cây trồng mới do chủ thể chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển hoặc được hưởng quyền sở hữu. Trong đó:

- Chọn tạo giống cây trồng là quá trình lai hữu tính gây đột biến hoặc áp dụng phương pháp khác để tạo các biến dị nhân tạo và chọn lọc tìm ra biến dị phù hợp với yêu cầu của sản xuất.

 - Phát hiện hiện là hoạt động chọn lọc tìm ra biến dị tự nhiên có sẵn trong quần thể một giống cây trồng hoặc tìm ra nguồn gen mới có sẵn trong tự nhiên

- Phát triển là quá trình nhân và đánh giá để chọn ra biến dị hoặc nguồn gen phù hợp với yêu cầu của sản xuất.

• Đối tượng bảo hộ quyền đối với giống cây trồng là vật liệu nhân giống và vật liệu thu hoạch.

Xem thêm: Dịch vụ trợ lý pháp lý

Điều kiện bảo hộ giống cây trồng

Điều 158 Luật SHTT  quy định giống cây trồng được bảo hộ là giống cây trồng được chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển thuộc Danh mục loại cây trồng được bảo hộ theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Về điều kiện được bảo hộ giống cây trồng được quy định cụ thể như sau:

• Thứ nhất, giống cây trồng có yêu cầu bảo hộ phải nằm trong Danh mục loài cây trồng được bảo hộ

Tại Thông tư số 28/2015/ TT-BNNPTNT ngày 14/08/2015 về Danh mục loài cây trồng được bảo hộ. Văn bản này nêu đầy đủ tên Việt Nam và tên khoa học theo quy tắc quốc tế phải được thể hiện bằng tiếng Latinh của 107 loại cây trồng được bảo hộ ở Việt Nam cơ bản xếp theo thứ tự bảng chữ cái gắn với ký tự đầu tiên của tên loại cây trồng trong ngôn ngữ tiếng Việt .

• Thứ hai, giống cây trồng có yêu cầu bảo hộ phải có tính mới

 Điều 159 luật sở hữu trí tuệ quy định giống cây trồng được coi là có tính mới  “Nếu vật liệu nhân giống hoặc sản phẩm thu hoạch của giống cây trồng đó chưa được người có quyền đăng ký quy định tại điều 164 của luật này hoặc người được phép của người đó bán hoặc phân phối bằng cách khác nhằm mục đích khai thác giống cây trồng trên lãnh thổ Việt Nam trước ngày nộp đơn đăng ký một năm hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam trước ngày nộp đơn đăng ký 6 năm đối với giống cây trồng thuộc loại thân gỗ và cây nho, 4 năm đối với giống cây trồng khác.”

• Thứ ba, giống cây trồng có yêu cầu bảo hộ phải có tính khác biệt

Khoản 1 điều 160 luật sở hữu trí tuệ xem giống cây trồng là có tính khác biệt, nếu giống cây trồng đó có khả năng phân biệt rõ ràng với các giống cây trồng khác được biết đến rộng rãi tại thời điểm nộp đơn theo ngày ưu tiên trong trường hợp đơn được hưởng quyền ưu tiên.

 Giống cây trồng ở vào tình trạng “được biết đến rộng rãi”  khi thuộc vào một trong các trường hợp sau:

- Trong cách trồng mà vật liệu nhân giống hoặc vật liệu thu hoạch của giống cây trồng đó được sử dụng một cách rộng rãi trên thị trường ở bất kỳ quốc gia nào tại thời điểm nộp đơn đăng ký bảo hộ;

- Giống cây trồng đã được bảo hộ hoặc được đưa vào danh mục giống cây trồng ở bất kỳ quốc gia nào;

- Giống cây trồng là đối tượng trong đơn đăng ký bảo hộ hoặc trong đơn đăng ký vào danh mục giống cây trồng ở bất kỳ quốc gia nào, nếu các đơn này không bị từ chối.

• Thứ tư, giống cây trồng có yêu cầu bảo hộ phải có tính đồng nhất

Pháp luật quy định giống cây trồng được coi là đáp ứng điều kiện về tính đồng nhất nếu có sự biểu hiện như nhau về các tính trạng liên quan. Trừ những sai lệch trong phạm vi cho phép đối với một số tình trạng cụ thể trong quá trình nhân giống.

• Thứ năm, giống cây trồng có yêu cầu  bảo hộ phải có tính ổn định

Được coi là có tính ổn định nếu các tình trạng liên quan của giống cây trồng đó sau mỗi vụ nhân giống hoặc sau mỗi chu kì nhân giống không bị thay đổi, hay vẫn giữ được các biểu hiện như mô tả ban đầu.

• Thứ sáu, giống cây trồng có yêu cầu bảo hộ phải có tên phù hợp

Tên của giống cây trồng được xem là phù hợp nếu có khả năng phân biệt dễ dàng với tên của các giống cây trồng khác được biết đến rộng rãi trong cùng một loài hoặc loài tương tự.

Xem thêm về: Dịch vụ pháp chế doanh nghiệp

Xác lập quyền đối với giống cây trồng

Căn cứ Quy định của luật sở hữu trí tuệ quyền đối với giống cây trồng được xác lập trên cơ sở Quyết định cấp văn bằng bảo hộ theo thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Bên cạnh các điều kiện khác người nộp đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng phải có quyền đăng ký bảo hộ giống cây trồng đó.

Quyền đăng ký bảo hộ giống cây trồng

Trước hết tại điều 157 Luật SHTT nhấn mạnh bảo hộ quyền đối với giống cây trồng theo pháp luật Việt Nam không chỉ dành cho tổ chức cá nhân Việt Nam mà còn dành cho tổ chức cá nhân nước ngoài thuộc nước có ký kết với Việt Nam thỏa thuận về bảo hộ giống cây trồng.

Tổ chức cá nhân nước ngoài có trụ sở ở địa chỉ thường trú tại Việt Nam hoặc cơ sở sản xuất kinh doanh giống cây trồng tại Việt Nam cũng như tổ chức cá nhân nước ngoài có trụ sở, địa chỉ thường trú hoặc có cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng tại nước có kết với Việt Nam thỏa thuận về bảo hộ giống cây trồng.

Với điều kiện các tổ chức, cá nhân đã nêu phải là người “ chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng hoặc đầu tư cho công tác chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng hoặc được chuyển giao quyền đối với giống cây trồng”.

Quyền đăng ký bảo hộ giống cây trồng  thuộc về các tổ chức, cá nhân trong các tình huống và với các điều kiện sau:

• Tác giả trực tiếp chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng bằng công sức và chi phí của mình;
• Tổ chức, cá nhân đầu tư cho tác giả chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng dưới hình thức giao việc, thuê việc, trực trừ trường hợp có thỏa thuận khác;
• Tổ chức, cá nhân được chuyển giao, thừa kế, thế kế thừa quyền đăng ký bảo hộ giống cây trồng;

Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên xác định cá nhân và nguyên tắc ưu tiên trong đăng kí bảo hộ giống cây trồng

Tại điều 166 luật sở hữu trí tuệ quy định về nguyên tắc ưu tiên đã dành quyền ưu tiên cấp văn bằng bảo hộ giống cây trồng cho người nộp đơn đăng ký hợp lệ sớm nhất nếu có từ 2 người trở lên nên độc lập cùng nộp đơn đăng ký bảo hộ vào các ngày khác nhau cho cùng một giống cây trồng.

Trường hợp các đợn này được nộp vào cùng một ngày, thì văn bằng bảo hộ  chỉ có thể được cấp cho người nào nào đứng tên nộp một đơn duy nhất theo thỏa thuận giữa những người cùng đăng ký

Tại điều 167 nói về nguyên tắc ưu tiên, cơ bản nhấn mạnh việc người nộp đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng có quyền yêu cầu được hưởng quyền ưu tiên với ngày ưu tiên là ngày nộp đơn đầu tiên trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày nộp đơn đầu tiên với ngày nộp đơn đầu tiên không tính vào thời hạn này.

Đơn và thủ tục xử lý đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng

Yêu cầu đối với đơn đăng ký

Luật SHTT yêu cầu mỗi đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng chỉ được đăng ký bảo hộ cho một giống cây trồng

Đơn đăng ký vào hộ và các giấy tờ giao dịch giữa người đăng ký và cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng phải được làm bằng tiếng Việt. Trừ giấy ủy quyền, tài liệu chứng minh quyền đăng ký 2 chứng minh quyền ưu tiên và các tài liệu khác hỗ trợ cho đơn.

Thủ tục xử lý đơn

Về thủ tục được  xử lý như sau:

- Tiếp nhận đơn và thẩm định hình thức đơn đăng ký bảo hộ

- Công bố đơn và xem xét ý kiến của người thứ ba ( nếu có) về việc cấp văn bằng bảo hộ.

- Thẩm định nội dung đơn đăng ký bảo hộ

- Thông báo từ chối hoặc ra quyết định cấp văn bằng bảo hộ và vấn đề sửa đổi, bổ sung, rút đơn đăng ký bảo hộ.

Tham khảo thêm về: Dịch vụ thư ký pháp lý

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết

Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 024 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.